چهل حدیث دوم درباره دنیا و اخرت
امام علی علیه السلام:
العاقل من غلب هواه و لم یبع آخرته بدنیاه
خردمند کسی است که بر هوس خود چیره گردد و آخرتش را به دنیا نفروشد
غررالحکم-ح1983
***
حدیث دوم:
امام صادق علیه السلام:
اعمل الیوم فی الدنیا بما ترجو به الفوز فی الآخرت
امروز در دنیا کاری انجام بده که بوسیلۀ آن به رستگاری در آخرت امید بری.
تحف العقول ص306
***
حدیث سوم:
حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم:
حب الدنیا و حب الله لایجتمعان فی قلب أبدا
دنیا دوستی و خدادوستی هرگز در یک قلب جمع نمی شوند
تنبیه الخواطرج2ص122
***
حدیث چهارم:
حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم:
ا عظم الناس هما المؤمن یهتم بأمر دنیاه و أمرآخرته
با همت ترین مردم مؤمنی است که هم به کار دنیایش و هم به کار آخرتش اهتمام دارد
کنزالعمال-ح702
***
حدیث پنجم:
حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم:
ا لدنیا مزرعه الآخره دنیا کشتزار آخرت است.
***
حدیث ششم:
حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم:
ا لدنیا سجن المؤمن و جنه الکافر
دنیا زندان مؤمن و بهشت کافر است.
بحارج74ص157
***
حدیث هفتم:
امام علی علیه السلام:
و إن الیوم عمل و لا حساب و غدا" حساب و لا عمل
امروز روزعمل است نه حساب و فردا روز حساب است نه عمل
نهج البلاغه-خ42
***
حدیث هشتم:
امام صادق علیه السلام:
پیامبر (ص) فاطمه را دید که لباس خشن بر تن دارد و به دست خویش (آسیاب می گرداند) و آرد می کند و در همان حال فرزند خود را شیر می دهد. اشک بر چشمان پیامبر آمد و فرمود: دخترم! تلخی دنیا را به عنوان مقدمۀ شیرینی آخرت تحمل کن. عرض کرد: ای رسول خدا! خدای را بر نعمتهایش ستایشگر و سپاسگذارم.
***
حدیث نهم:
امام صادق علیه السلام:
من سب مؤمنا" أو مؤمنه بما لیس فیهما بعثه الله فی طینت الخبال.
هرکس به زن یا مرد مؤمن دشنام بدهد و ایشان را به چیزی که در آنها نیست متهم کند، خداوند او را در طینت خبال محشور می کند.
مستدرک الوسائل-باب 138
***
حدیث دهم:
حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم:
من طعن فی مؤمن بشطر کلمه حرم الله علیه ریح الجنه
هرکس به شخص باایمانی حتی با کوچکترین کلمه طعنه بزند، خداوند بوی بهشت را بر او حرام می کند. مستدک الوسائل-ابواب احکام عشرات باب 139ح6
***
حدیث یازدهم:
امام محمد باقر علیه السلام:
ما من انسان یطع فی عین مؤمن الا مات بشر میته و کان قمنا أن لایرجع إلی خیر
هیچ انسانی در پیش روی مؤمنی با او طعنه نمی زند، مگر اینکه به بدترین مرگها می میرد و سزاوار است که هرگز چنین کسی بسوی خیر و خوبی و سعادت باز نگردد.
وسائل-ج8ص612
***
حدیث دوازدهم:
امام علی علیه السلام:
ایاک أن تکون علی الناس طاعنا"و لنفسک مداهنا" فتعظم علیک الحوبه و تحرم المثوبه
مبادا به مردم طعنه زنی و آنان را سرزنش کنی و خود را ستایش نمایی که درنتیجه گناهت بزرگ و لغزشهایت زیاد شده از ثواب و پاداش محروم شوی.
آثارالصادقین-ج11ص509
***
حدیث سیزدهم:
حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم:
من اشتذل مؤمنا" أو حقره لفقره و قله ذات یده شهره الله یوم القیمه ثم یفضحه
هرکس مؤمنی را برای فقر و تهیدستی اش حقیر و کوچک شمارد، خداوند در روز قیامت وی را انگشت نمای خلایق کرده رسوایش می کند.
بحار-ج72ص142
***
حدیث چهاردهم:
حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم:
من أذل عنده مؤمن و هو یقدر علی أن ینصره أذله الله یوم القیمه
هرگاه مؤمنی نزد شخصی مورد تحقیر و اهانت قرار بگیرد و آن شخص قادر به یاری او باشد و از آودفاع نکند، خداوند در روز قیامت او را نزد خلایق خوار و ذلیل و رسوا می کند.
بحار-ج72ص226
***
حدیث پانزدهم:
امام علی علیه السلام:
الدنیا خلقت لغیرها، و لم تخلق لنفسها
دنیا برای دنیا آفریده نشده، بلکه برای آخرت آفریده شده
***
حدیث شانزدهم:
امام علی علیه السلام:
منهومان لا یشبعان: طالب علم ، و طالب دنیا
دو گرسنه هستند که هرگز سیر نگردند:طالب علم و طالب دنیا
امام علی علیه السلام:
الا حر یدع هذه اللماظه لأهلها؟ إنه لیس لأنفسکم ثمن إلا الجنه، فلا تبیعوها إلا بها
آیا آزاده ای نیست که این ته ماندۀ بی ارزش را به اهلش واگذارد و خود را اسیر دنیا نکند؟ بهوش باشید که ارزش شما تنها بهشت است، پس خود را جز بدان نفروشید.
***
حدیث هفدهم:
امام علی علیه السلام:
اذکروا انقطاع اللذات، و بقاء التبعات همواره به یاد آرید که خوشیها تمام شدنی است و نکبتهای آن ماندنی
***
حدیث هجدهم:
امام علی علیه السلام:
إن أولیاءالله هم ألذین نظروا إلی باطن الدنیا إذا نظر الناس إلی ظاهرها، و اشتغلوا باجلها إذا اشتغل الناس بعاجلها، فأماتو منها ما خشوا أن یمیتهم، و ترکوا منها ما عملوا أنه سیترکهم. ورأوااستکثار غیرهم منها استقلالا، و درکهم لها فوتا. أعداء ما سالم الناس، و سلم ما عادی الناس. بهم علم الکتاب و به علموا، و بهم قام الکتاب و به قاموا. لایرون مرجوا فوق ما یرجون، و لا مخوفا فوق ما یخافون.
دوستان خدا باطن دنیا را نگرند آنگاه که مردم چشم به ظاهر آن دوخته اند، و آنان به کار آخرت پردازند در حالی که دیگران به زندگی زودگذر مشغولند. پس آنچه را که ترسند هلاکشان سازد از خود دور کنند، و آنچه از دنیا را که دانند واگذاردشان، واگذارند. افزون طلبی دیگران را از دنیا کم ارزش ببینند و دنیاطلبی آنان را خسارت. با آنچه که دنیاپرستان دوست دارند دشمن اند، و آنچه را که آنان دشمن دارند دوست دارند. به وسیلۀ آنان قرآن دانسته شود، و آنان نیز به قرآن شناخته شوند. بدانان کتاب الهی برپا شود، و آنان به کتاب حق استوار گردند. به چیزی جز لطف و احسان الهی امید ندارند، و از چیزی جز کیفر کردارشان نهراسند.
***
حدیث نوزدهم:
امام علی علیه السلام:
إن أعظم الحسرات یوم القیامه حسرت رجل کسب مالا فی غیر طاعه الله فورثه رجل فأنفقه فی طاعه الله سبحانه فدخل به الجنه و دخل الأول به النار
بزرگترین حسرت در روز قیامت، حسرت مردی است که ثروتی را از راه حرام به دست آورده، پس وارثان، آن را در راه طاعت الهی انفاق کنند که به بهشت وارد شوند ولی خود او به آتش رود.
***
حدیث بیستم:
امام علی علیه السلام:
إن أخسر الناس صفقه و أخیبهم سعیا رجل أخلق بدنه فی طلب اماله و لم تساعده المقادیر علی إرادته، فخرج من الدنیا بحسرته، و قدم علی الاخره بتبعته. زیانکارترین مردم از نظر داد و ستد، و ناامیدترین آنان در کوشش، مردی است که تنش را در جستجوی آرزوهایش فرسوده کند اما بخت یارش نگردد، پس با آن حسرت از دنیا رود و با سنگینی گناه به سرای باقی شتابد.
***
حدیث بیست و یکم:
امام علی علیه السلام:
الرزق رزقان: طالب و مطلوب. فمن طلب الدنیا طلبه الموت حتی یخرجه عنها، و من طلب الاخره طلبته الدنیا حتی یستوفی رزقه منها
روزی دو نوع است:
رزقی که جویندۀ صاحب خود است، و رزقی که جوینده در پی آن است. پس آنکه دنیا را جوید مرگ او را دنبال کند تا از دنیا بیرونش برد، و آنکه در پی آخرت باشد دنیا او را طلب کند تا روزیش را به تمام و کمال از آن برگیرد
***
حدیث بیست و دوم:
امام على علیهالسلام:
الدُّنیا ظِلُّ الغَمامِ ، وحُلُمُ المَنامِ
دنیا، سایه ابر است و خوابى که خُفته مىبیند.
***
حدیث بیست و سوم:
امام على علیهالسلام:
لا یَغُرَّنَّکُم ما أصبَحَ فیهِ أهلُ الغُرورِ ، فَإِنَّما هُوَ ظِلٌّ مَمدودٌ إلى أجَلٍ مَعدودٍ .
زنهار، برخوردارى فریبخوردگان دنیا شما را نفریبد؛ زیرا که در دنیا چون سایهاى است که تا زمانى محدود ، پهن مىشود
***
حدیث بیست و سوم:
امام على علیهالسلام:
إنَّ الدُّنیا ظِلُّ الغَمامِ ، وحُلُمُ المَنامِ ، وَالفَرَحُ المَوصولُ بِالغَمِّ ، وَالعَسَلُ المَشوبُ بِالسَّمِّ ، سَلاّبَةُ النِّعَمِ ، أکّالَةُ الاُمَمِ ، جَلاّبَةُ النِّقَمِ
دنیا ، سایه ابر است، خوابى است که خفته مىبیند، شادىِ پیوسته به غم و شهد آمیخته به شرنگ است؛ رباینده نعمتها خورنده ملّتها و جلب کننده رنج و عذابهاست
***
حدیث بیست و چهارم:
امام على علیهالسلام:
ما مَثَلُ دُنیاکُم عِندی إلاّ کَمَثَلِ غَیمٍ عَلا فَاستَعلى ، ثُمَّ استَغلَظَ فَاستَوى ، ثُمَّ تَمَزَّقَ فَانجَلى .
حکایت دنیاى شما در نزد من نیست ، مگر به سان حکایت ابرى که [به تدریج] بالا و بالاتر مىآید و سِتَبر و پُر مىشود و سپس از هم مىپراکنَد و از بین مىرود.
***
حدیث بیست و پنجم:
امام على علیهالسلام:
ـ ـ یَصِفُ الدُّنیا ـ إنَّها عِندَ ذَوِی العُقولِ کَفَیءِ الظِّلِّ ؛ بَینا تَراهُ سابِغا حَتّى قَلَصَ ، وزائِدا حَتّى نَقَصَ .
در توصیف دنیا ـ دنیا در نظر خردمندان ، چون حرکت سایه است که هنوز پهن نشده ، جمع مىشود و هنوز زیاد نشده ، کم مىشود.
***
حدیث بیست و ششم:
امام على علیهالسلام:
مَثَلُ الدُّنیا کَظِلِّکَ ، إن وَقَفتَ وَقَفَ ، وإن طَلَبتَهُ بَعُدَ حکایت دنیا،
به سان سایه توست که اگر بِایستى ، مىایستد و اگر دنبالش کنى ، دور مىشود.
***
حدیث بیست و هفتم:
امام زین العابدین علیهالسلام :
إنَّ جَمیعَ ما طَلَعَت عَلَیهِ الشَّمسُ فی مَشارِقِ الأَرضِ ومَغارِبِها ـ بَحرِها وبَرِّها وسَهلِها وجَبَلِها ـ عِندَ وَلِیٍّ مِن أولِیاءِ اللّهِ وأهلِ المَعرِفَةِ بِحَقِّ اللّهِ ، کَفَیءِ الظِّلالِ .
همه آنچه خورشید بر آن طلوع کند ، در خاوران و باختران زمین ـ از دریاها و خشکىهایش و دشتها و کوههایش ، در نزد هر یک از اولیاى خدا و به نزد آنان که خدا را به درستى مىشناسند، همانند جا به جا شدن سایههاست.
***
حدیث بیست و هشتم:
امام باقر علیهالسلام:
إنّ الدُّنیا عِندَ العُلَماء مِثلُ الظِّلِّ .
دنیا، در نظر عالمان، به سان سایه است.
***
حدیث بیست و نهم:
امام صادق علیهالسلام :
کانَ فیما وَعَظَ اللّهُ بِهِ عیسَى بنَ مَریَم علیهالسلام :
. . . یا عیسى ، لاتُشرِک بی شَیئا ، وکُن مِنّی عَلى حَذَرٍ ، ولا تَغتَرَّ بِالصِّحَّةِ ولاتُغَبِّط نَفسَکَ ؛ فَإِنَّ الدُّنیا کَفَیءٍ زائِلٍ ، وما أقبَلَ مِنها کَما أدبَرَ .
از جمله اندرزهاى خداوند به عیسى بن مریم علیهالسلام :
... اى عیسى! چیزى را شریک من مگردان، از من برحذر باش و به تندرستى غرّه مشو و خویشتن را خوشبخت مپندار ؛ زیرا دنیا همانند سایهاى ناپایدار است و آنچه از آن بیاید ، به مانند آن است که رفته است
***
حدیث سی ام:
مصباح الشریعة ـ در سخنى که به امام صادق علیهالسلام نسبت داده شده :
إنَّ الدُّنیا خَلَقَهَا اللّهُ تَعالى بِمَنزِلَةِ ظِلِّکَ ، إن طَلَبتَهُ أتعَبَکَ ولاتَلحَقُهُ أبَدا ، وإن تَرَکتَهُ یَتبَعُکَ وأنتَ مُستَریحٌ .
دنیا را خداوند متعال به سان سایه تو قرار داده است که اگر در پِى آن بدَوى ، تو را خسته مىکند و هرگز بدان نمىرسى و اگر رهایش کنى ، او در پىِ تو مىآید و تو آسوده باشى. .
***
حدیث سی و یکم:
امام على علیهالسلام:
ـ در دیوان منسوب به ایشان ـ
إنَّمَا الدُّنیا کَظِلٍّ زائِلٍ أو کَضَیفٍ باتَ لَیلاً فَارتَحَل أو کَنَومٍ قَد یَراهُ نائِمٌ أو کَبَرقٍ لاحَ فی اُفُقِ الأَمَل
دنیا ، چون سایه ناپایدار است/
یا چون میهمانى که شبىبیتوته کند و سپس برود . یا چون رؤیایى که خفته مىبیند/
یا چون آذرخشى که در افق آرزو بر مىجَهَد
***
حدیث سی و دوم:
تنبیه الخواطر : کانَ الحَسَنُ بنُ عَلِی علیهالسلام یَتَمَثَّلُ ویَقولُ :
یا أهلَ لَذّاتِ دُنیا لا بَقاءَ لَها إنَّ اغتِرارا بِظِلٍّ زائِلٍ حُمُقُ :
حسن بن على علیهماالسلام به این بیت تمثّل مىجُست:
اى اهل لذّتهاى دنیاى ناپایدار!/ فریفتگى به سایهاى گذرا ، حماقت است .
***
حدیث سی سوم:
عنه علیهالسلام ـ فی الدّیوانِ المَنسوبِ إلَیهِ ـ :
إنَّمَا الدُّنیا فَناءٌ لَیسَ لِلدُّنیا ثُبوتُ إنَّمَا الدُّنیا کَبَیتٍ نَسَجَتهُ العَنکَبوتُ ولَقَد یَکفیکَ مِنها أیُّهَا الطّالِبُ قوتُ وَلَعَمری عَن قَلیلٍ کُلُّ مَن فیها یَموتُ
امام على علیهالسلام ـ در دیوان منسوب به ایشان ـ :
جز این نیست که دنیا فانى است دنیا را پایندگى نیست . دنیا ، همانند خانهاى است که عنکبوت آن را بتَنَد . تو را از دنیا بسنده کند اى دنیاجوى، قُوتى . به جانم سوگند که بهزودى هرکه در آن است ، مىمیرد .
***
حدیث سی چهارم:
امام على علیهالسلام ـ
در دیوان منسوب به ایشان ـ
تَحَرَّز مِنَ الدُّنیا فَإِنَّ فَناءَها مَحَلُّ فَناءٍ لا مَحَلُّ بَقاءِ فَصَفوَتُها مَمزوجَةٌ بِکُدورَةٍ وراحَتُها مَقرونَةٌ بِعَناءِ حَذَر از دنیا، که دنیاى فانى منزلگاه رفتن است ، نه جاى ماندن . زلالىاش آمیخته با تیرگى است و آسودگىاش قرین رنج .
***
حدیث سی پنجم:
الإمام علیّ علیهالسلام ـ
فِی الدّیوانِ المَنسوبِ إلَیهِ ـ :
إنَّ الَّذینَ بَنَوا فَطالَ بِناؤُهُموَاستَمتَعوا بِالأَهلِ وَالأَولادِ جَرَتِ الرِّیاحُ عَلى مَحَلِّ دِیارِهِم فَکَأَنَّهُم کانوا عَلى میعادِ وأرَى النَّعیمَ وکُلَّ ما یُلهى بِهِ یَوما یَسیرُ إلى بِلىً ونَفادِ « کَمْ تَرَکُواْ مِن جَنَّـتٍ وَ عُیُونٍ * وَ زُرُوعٍ وَ مَقَامٍ کَرِیمٍ * وَ نَعْمَةٍ کَانُواْ فِیهَا فَـکِهِینَ * کَذَ لِکَ وَ أَوْرَثْنَـهَا قَوْمًا ءَاخَرِینَ » (الدخان : 25 ـ 28) إنّ هؤلاء القوم کانوا وارثین فأصبحوا موروثین ، وإنّ هؤلاء القوم استحلّوا الحُرم فحلّت بهم النقم ، فلا تستحلّوا الحرم فتحلّ بکم النقم (تاریخ بغداد : ج 1 ص 132)
امام على علیهالسلام ـ در دیوان منسوب به ایشان ـ :
آنان که بناهاى بلند بر ساختندو از زن و فرزندان ، برخوردار شدند . بادها بر خانههایشان همىوزید انگار که بر این قرار ، وعده داشتند . ونعمتها و همهسرگرمىها را مىبینم که روزى کهنه و نابود مىشوند . بادها بر خانههاى آنان وزید انگار که بر این قرار ، وعده داشتند . و نعمتها و همه سرگرمىها را مىبینم که روزى کهنه و نابود مىشوند على علیهالسلام فرمود: «چنین مگو ؛ بلکه چنان بگو که خداوند فرموده است: «چه باغها و چشمهسارها که بر جاى نهادند ، و کشتزارها و سراهاى نکو ، و نعمتى که در آن خوش بودند. آرى، و ما آنها را به مردمانى دیگر ، ارث دادیم» (دخان: آیه 25 ـ 28). مردمان این دیار ، خود روزگارى وارث [دیگران] بودند و بعد ، دیگران وارث آنها شدند. این مردم ، حرامها را حلال شمردند و از این رو ، عذاب بر آنان فرود آمد . پس، مبادا شما حرامها را حلال کنید ، که بر شما نیز عذاب نازل مىشود (تاریخ بغداد : ج 1 ص 132). " hr
***
حدیث سی ششم:
تنبیه الخواط :
رُوِیَ أنَّ سُلَیمانَ بنَ داوودَ علیهالسلام مَرَّ فی مَوکِبِهِ وَالطَّیرُ تُظِلُّهُ ، وَالجِنوَالإِنس عَن یَمینِهِ وعَن شِمالِهِ ـ قالَ : ـ فَمَرَّ بِعابِدٍ مِن عُبّادِ بَنی إسرائیلَ ، فَقالَ : وَاللّهِ یَابنَ داوود ، لَقَد آتاکَ اللّهُ مُلکا عَظیما! قالَ : فَسَمِعَهُ سُلَیمان علیهالسلام فَقالَ : لَتَسبیحَةٌ فی صَحیفَةِ مُؤمِنٍ خَیرٌ مِمّا اُعطِیَ ابنُ داوودَ ، وإنَّ ما اُعطِیَ ابنُ داوودَ یَذهَبُ وَالتَّسبیحَةُ تَبقى .
روایت شده است که سلیمان بن داوود علیهماالسلام با گروه همراه خود مىرفت ، در حالى که پرندگان بر او سایه افکنده بودند و جنّیان و آدمیان ، از راست و چپ او حرکت مىکردند. بر عابدى از عابدان بنى اسرائیل گذشت . عابد گفت: اى پور داوود! به خدا سوگند که خداوند ، سلطنت با عظمتى به تو عطا کرده است . سلیمان علیهالسلام که سخن او را شنید، گفت: «یک ذکر سبحان اللّه" در کارنامه مؤمن ، بهتر از آن چیزى است که به پورِ داوود داده شده است؛ زیرا آنچه به پور داوود داده شده ، مىرود و ذکر تسبیح مىمانَد
***
حدیث سی هفتم:
امام زین العابدین علیهالسلام:
العَجَبُ کُلُّ العَجَبِ لِمَن عَمِلَ لِدارِ الفَناءِ ، وتَرَکَ دارَ البَقاءِ .
شگفتا ، بس شگفتا از آن که براى سراى نیستى مىکوشد و بر سراى ماندگارى چشم مىپوشد! *** حدیث سی هشتم: امام على علیهالسلام سبابُ الدُّنیا مُنقَطِعَةٌ ، وعَواریها مُرتَجِعَةٌ . اسباب دنیا از هم گسیختنى است و عاریههاى آن ، بازگشتنى.
***
حدیث سی نهم:
امام على علیهالسلام :
أینَ الَّذینَ بَلَغوا مِنَ الدُّنیا أقاصِیَ الهِمَمِ؟!
کجایند آنان که به دورترین خواستهاى دنیوى رسیدند؟!
***
حدیث چهلم:
امام على علیهالسلام:
أینَ الَّذینَ مَلَکوا مِنَ الدُّنیا أقاصِیَها ؟
کجایند آنان که تا دوردستهاى زمین ، پادشاهى کردند؟!
***
مطالب جالبی بود.بلاگ خوب و زیبا با مطالب ارزنده ای داری.منتظر حضور گرمت هستم.یا علی